Tsunami Hits Russian and Japanese Cost: रशियाच्या सुदूर पूर्वेकडील कॅमचटका पेनिन्सुला येथे बुधवारी पहाटे 8.8 मॅग्निट्यूड तीव्रतेचा भूकंप झाला, ज्यामुळे उत्तर पॅसिफिक महासागरात सुनामी लाटा निर्माण झाल्या. यामुळे जपान, हवाई, अलास्का, कॅलिफोर्निया, इक्वाडोर, पेरू, चिली, फिलिपिन्स, इंडोनेशिया आणि न्यूझीलंड यांना सुनामी धोक्याचा इशारा देण्यात आला आहे. जपानमधील 141 नगरपालिकांमधील सुमारे 10 लाख नागरिकांना तातडीने उंच जागेवर किंवा सुरक्षित इमारतींमध्ये निर्वासनाचा सल्ला देण्यात आला आहे. हवाईमध्ये सुनामी सायरन वाजल्यानंतर रहिवाशांना उंच जागेवर जाण्यास सांगितले आहे, तर रशियाच्या कुरिल बेटांवर 3-4 मीटर उंचीच्या लाटांनी किनारी भागात पूर आणला आहे. भारतीय राष्ट्रीय महासागर माहिती सेवा केंद्राने (INCOIS) 30 जुलै 2025 रोजी सकाळी 8:30 वाजता IST भारताला कोणताही धोका नसल्याची पुष्टी केली आहे. चला, या घटनेचे महत्त्वाचे तपशील जाणून घेऊया.
1. भूकंप आणि सुनामीचा मूळ स्रोत
हा भूकंप रशियाच्या कॅमचटका पेनिन्सुलापासून 119 किमी (74 मैल) पूर्व-आग्नेय दिशेला, पेट्रोपावलोव्स्क-कॅमचट्स्की शहरापासून 78 मैल अंतरावर, 30 किमी (18.6 मैल) खोलीवर झाला. USGS नुसार, हा भूकंप 1952 नंतरचा कॅमचटकामधील सर्वात शक्तिशाली भूकंप आहे आणि जगातील सहाव्या क्रमांकाचा सर्वात मोठा भूकंप आहे. यानंतर 6.3 आणि 6.9 तीव्रतेचे दोन आफ्टरशॉक्स नोंदवले गेले. भूकंपामुळे रशियाच्या कुरिल बेटांवरील सिव्हेरो-कुरिल्स्क शहरात 3-4 मीटर उंचीच्या सुनामी लाटांनी पूर आला, ज्यामुळे बंदर, मासे प्रक्रिया कारखाना आणि एका किंडरगार्टनला नुकसान झाले. सर्व 2,400 रहिवाशांचे सुरक्षित निर्वासन झाले आहे, आणि कोणतीही जीवितहानी नोंदवली गेली नाही.
2. जपानमधील सुनामी प्रभाव आणि निर्वासन
जपानच्या होक्काइडो बेटावर पहिल्या सुनामी लाटा पोहोचल्या, ज्यामध्ये इशिनोमाकी बंदरात 50 सें.मी. (1.6 फूट) आणि हामानाका शहरात 1 मीटर (3.3 फूट) उंचीच्या लाटा नोंदवल्या गेल्या. जपानच्या हवामान संस्थेने (JMA) होक्काइडो ते वाकायामा प्रांतापर्यंतच्या पूर्व किनारपट्टीवर 3 मीटरपर्यंतच्या लाटांचा इशारा दिला आहे. सुमारे 10 लाख लोकांना 141 नगरपालिकांमधून उंच जागेवर किंवा सुरक्षित इमारतींमध्ये जाण्यास सांगितले आहे. फुकुशिमा डायची अणुऊर्जा केंद्रातील सर्व कर्मचाऱ्यांचे सुरक्षित निर्वासन झाले असून, कोणतीही अनियमितता आढळली नाही. JMA ने चेतावणी दिली आहे की सुनामी लाटा 24 तासांपेक्षा जास्त काळ येऊ शकतात, आणि पहिली लाट सर्वात मोठी नसू शकते.
3. हवाई आणि अमेरिकेतील सुनामी धोका
हवाईमध्ये सुनामी सायरन सकाळी 3:23 वाजता (HST) वाजले, आणि पहिल्या लाटा रात्री 7:17 वाजता (HST) पोहोचल्या. मिडवे अटॉल येथे 1.8 मीटर (6 फूट) उंचीच्या लाटा नोंदवल्या गेल्या, आणि हवाईच्या किनारी भागात 2.5 मीटर (8.2 फूट) पर्यंतच्या लाटांचा धोका आहे. गव्हर्नर जोश ग्रीन यांनी रहिवाशांना किनारी भाग सोडून उंच जागेवर किंवा चार मजली इमारतींमध्ये आश्रय घेण्यास सांगितले आहे. “हा सामान्य लाटा नाही; सुनामीमुळे जीवितहानी होऊ शकते,” असे ग्रीन यांनी सांगितले. हिलो आंतरराष्ट्रीय विमानतळावरील व्यावसायिक उड्डाणे स्थगित झाली आहेत, आणि US कोस्ट गार्डने सर्व बंदरांमधून जहाजे बाहेर काढली आहेत. कॅलिफोर्नियाच्या उत्तर किनारपट्टीवर (केप मेंडोसिनो ते ओरेगॉन सीमा) सुनामी इशारा जारी आहे, आणि लॉस एंजेलिस, सॅन फ्रान्सिस्को, आणि ओरेगॉन येथे सुनामी सल्ला लागू आहे. कॅलिफोर्नियामध्ये लाटा 30 जुलैच्या मध्यरात्री 12:15 वाजता (PDT) अपेक्षित आहेत.
4. इक्वाडोर, पेरू, चिली आणि इतर देशांमधील धोका
इक्वाडोरच्या गालापागोस बेटांवर 1.4 मीटर (4.6 फूट) उंचीच्या लाटांचा धोका आहे, आणि किनारी भागातून तातडीचे निर्वासन सुरू आहे. पेरू आणि चिली यांनीही सुनामी इशारे जारी केले असून, किनारी भागातून रहिवाशांना हलवले जात आहे. फिलिपिन्स आणि इंडोनेशियामध्ये 0.3-1 मीटर उंचीच्या लाटांचा धोका आहे, आणि फिलिपिन्सच्या PHIVOLCS ने किनारी भागातून निर्वासनाचा सल्ला दिला आहे. न्यूझीलंडने किनारी भागात “असामान्य लाटा आणि धोकादायक प्रवाह” यांचा इशारा दिला आहे. मेक्सिकोच्या पॅसिफिक किनारपट्टीवरही लोकांना समुद्रकिनाऱ्यांपासून दूर राहण्यास सांगितले आहे.
5. चीनमधील दुहेरी धोका
चीनच्या शांघाय आणि झेजियांग प्रांतात 0.3-1 मीटर उंचीच्या सुनामी लाटा अपेक्षित आहेत. याशिवाय, चक्रीवादळ को-मे मुळे शांघाय आणि झेजियांगमधून एकूण 4,00,000 लोकांचे निर्वासन झाले आहे, ज्यात चक्रीवादळामुळे 1,20,000 आणि सुनामी धोक्यामुळे 2,80,000 लोकांचा समावेश आहे. चक्रीवादळ आणि सुनामी यांच्या एकत्रित धोक्यामुळे शांघायमध्ये शेकडो उड्डाणे आणि फेरी सेवा रद्द झाल्या असून, रस्ते आणि रेल्वेवर गती निर्बंध लागू करण्यात आले आहेत. चीनच्या राष्ट्रीय महासागर पर्यावरण अंदाज केंद्राने मध्यम धोक्याचा (यलो अलर्ट) इशारा जारी केला आहे.
