Thailand launches airstrikes on Cambodia: हवाई हल्ल्यांमुळे 15 जणांचा मृत्यू, संयुक्त राष्ट्रसंघाची शांततेची हाक

Thailand launches airstrikes on Cambodia: थायलंड आणि कंबोडिया यांच्यातील सीमेवरील तणाव 24 जुलै 2025 रोजी भडकला, ज्यामुळे सशस्त्र संघर्षात किमान 15 जणांचा मृत्यू झाला. थायलंडच्या आरोग्य मंत्रालयानुसार, यामध्ये 14 नागरिक आणि एक सैनिक यांचा समावेश आहे, तर कंबोडियाने मृत्यूंची संख्या स्वतंत्रपणे जाहीर केलेली नाही. थायलंडने कंबोडियातील लष्करी ठिकाणांवर एफ-16 लढाऊ विमानांद्वारे हवाई हल्ले केले, तर दोन्ही देशांनी तोफखाना, रॉकेट्स आणि लहान शस्त्रांचा वापर केला. संयुक्त राष्ट्रसंघाचे सरचिटणीस अँटोनियो गुटेरेस यांनी दोन्ही देशांना संयम राखण्याचे आणि शांततापूर्ण चर्चेद्वारे हा वाद मिटवण्याचे आवाहन केले आहे. हा संघर्ष थायलंडच्या सूरिन, सिसाकेत, बुरिराम आणि उबोन रत्चाथानी प्रांतांमध्ये आणि कंबोडियाच्या ओड्डार मिन्चे प्रांतात पसरला आहे.

या संघर्षाची सुरुवात 24 जुलै 2025 रोजी सकाळी ता मुएन थॉम मंदिराजवळ झाली, जे थायलंडच्या सूरिन प्रांत आणि कंबोडियाच्या ओड्डार मिन्चे प्रांताच्या सीमेवर आहे. थायलंडच्या संरक्षण मंत्रालयाचे प्रवक्ते सूरसंत कोंगसिरी यांनी सांगितले की, कंबोडियाने प्रथम गोळीबार सुरू केला, तर कंबोडियाच्या संरक्षण मंत्रालयाने थायलंडवर ड्रोन वापरून आणि सैन्य पाठवून घुसखोरी केल्याचा आरोप केला. यानंतर दोन्ही बाजूंनी तीव्र गोळीबार आणि तोफखान्याचा मारा केला, ज्यामुळे नागरी भागातही नुकसान झाले.

नागरी नुकसान आणि विस्थापन

या संघर्षामुळे दोन्ही देशांतील मोठ्या संख्येने नागरिकांना आपली घरे सोडावी लागली. थायलंडच्या गृह मंत्रालयानुसार, चार प्रांतांमधील 1,00,000 हून अधिक नागरिकांना 300 तात्पुरत्या निवाऱ्यांमध्ये हलवण्यात आले आहे. कंबोडियाच्या ओड्डार मिन्चे प्रांतात 4,000 हून अधिक लोक विस्थापित झाले आहेत, आणि किमान चार नागरिक जखमी झाले आहेत. कंबोडियाच्या स्थानिक अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, अनेक कुटुंबे आपल्या सामानासह घरगुती ट्रॅक्टरवरून 30 किमी दूर सुरक्षित ठिकाणी गेली आहेत. थायलंडच्या सार्वजनिक आरोग्य मंत्रालयाने सांगितले की, 46 जण जखमी झाले आहेत, यामध्ये 15 सैनिकांचा समावेश आहे.

राजनैतिक आणि कूटनीतिक तणाव

हा संघर्ष 23 जुलै 2025 रोजी एका भूसुरुंगाच्या स्फोटाने तीव्र झाला, ज्यामुळे पाच थाई सैनिक जखमी झाले. यानंतर थायलंडने आपला राजदूत परत बोलावला आणि कंबोडियाच्या राजदूताला हद्दपार केले. कंबोडियानेही आपल्या बँकॉकमधील दूतावासातील कर्मचारी परत बोलावले, ज्यामुळे दोन्ही देशांमधील कूटनीतिक संबंध तणावपूर्ण झाले. थायलंडने दावा केला की, या भूसुरुंग्या कंबोडियाने नव्याने पेरल्या होत्या, तर कंबोडियाने याला 20व्या शतकातील युद्धांचा अवशेष असल्याचे म्हटले आहे.

कंबोडियाचे पंतप्रधान हुन मानेत यांनी संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा परिषदेला पत्र लिहून थायलंडच्या हल्ल्यांविरुद्ध तातडीची बैठक बोलावण्याची मागणी केली. त्यांनी थायलंडवर युनेस्कोच्या जागतिक वारसा स्थळ असलेल्या प्राह व्हिहार मंदिराजवळील रस्त्यावर बॉम्बहल्ले केल्याचा आरोप केला. थायलंडने मात्र आपले हवाई हल्ले केवळ लष्करी ठिकाणांवर केल्याचा दावा केला आहे. थायलंडचे परराष्ट्र मंत्रालयाचे प्रवक्ते निकोर्नडेज बालांकुरा यांनी सांगितले की, कंबोडियाने हल्ले सुरू ठेवल्यास थायलंड आपल्या आत्मसंरक्षणाचे उपाय अधिक तीव्र करेल.

संयुक्त राष्ट्रसंघाचा हस्तक्षेप

संयुक्त राष्ट्रसंघाच्या सुरक्षा परिषदेने 25 जुलै 2025 रोजी न्यूयॉर्क येथे दुपारी 3 वाजता (19:00 GMT) बंद दाराआड तातडीची बैठक बोलावली. संयुक्त राष्ट्रसंघाचे सरचिटणीस अँटोनियो गुटेरेस यांनी दोन्ही देशांना संयम राखण्याचे आणि शांततापूर्ण मार्गाने हा वाद मिटवण्याचे आवाहन केले. थायलंडने सर्व सीमा बंद केल्या असून, आपल्या नागरिकांना कंबोडियातून परतण्याचे आवाहन केले आहे. सात थाई विमान कंपन्यांनी परत येणाऱ्या नागरिकांना मदत करण्याची तयारी दर्शवली आहे.

ऐतिहासिक संदर्भ

थायलंड आणि कंबोडिया यांच्यातील सीमावाद 1907 च्या फ्रेंच वसाहती नकाशापासून सुरू आहे, ज्यामुळे 800 किमी लांबीच्या सीमेवर वाद निर्माण झाले. ता मुएन थॉम आणि प्राह व्हिहार मंदिरे हे वादाचे केंद्र आहेत. 2011 मध्ये या सीमेवर झालेल्या संघर्षात 20 जणांचा मृत्यू झाला होता. मे 2025 मध्ये एका कंबोडियन सैनिकाच्या मृत्यूनंतर हा तणाव पुन्हा वाढला, आणि सध्याचा संघर्ष हा गेल्या दशकातील सर्वात गंभीर आहे.