National Film Awards Winners List: 71 व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कारांची घोषणा नवी दिल्लीतील राष्ट्रीय मीडिया केंद्रात 1 ऑगस्ट 2025 रोजी झाली. 2023 मध्ये सेंट्रल बोर्ड ऑफ फिल्म सर्टिफिकेशन (CBFC) द्वारे प्रमाणित चित्रपटांना या पुरस्कारांसाठी पात्र ठरविण्यात आले होते. मराठी सिनेमांनी यंदा विशेष छाप पाडली, तर शाहरुख खान, राणी मुखर्जी आणि विक्रांत मेस्सी यांनी अभिनयाचे पुरस्कार पटकावले. चला, जाणून घेऊया विजेत्यांची संपूर्ण यादी आणि मराठी सिनेमांचा दबदबा!
दिग्दर्शक आशुतोष गोवारीकर यांच्या अध्यक्षतेखालील ज्युरीने 2023 च्या सर्वोत्कृष्ट चित्रपट आणि कलाकारांची निवड केली. हिंदी, मराठी, तमिळ, तेलुगू, मल्याळम, आणि गुजराती चित्रपटांनी विविध श्रेणींमध्ये पुरस्कार मिळवले, ज्यामुळे भारतीय सिनेमाच्या सांस्कृतिक वैविध्याचे दर्शन घडले. विशेषतः मराठी चित्रपटांनी ‘श्यामची आई’, ‘नाळ 2’, आणि ‘आत्मपॅम्फलेट’ यांच्या यशाने सर्वांचे लक्ष वेधले.
71 व्या राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार विजेते
- सर्वोत्कृष्ट फिचर फिल्म: ‘12th फेल’ (हिंदी, दिग्दर्शक: विधु विनोद चोप्रा) – आयपीएस अधिकारी मनोज कुमार शर्मा यांच्या जीवनावर आधारित या चित्रपटाने प्रेक्षक आणि समीक्षकांचे मन जिंकले.
- सर्वोत्कृष्ट अभिनेता (संयुक्त): शाहरुख खान (‘जवान’, हिंदी) आणि विक्रांत मेस्सी (‘12th फेल’, हिंदी) – शाहरुख यांना त्यांच्या 30 वर्षांच्या कारकिर्दीतील पहिला राष्ट्रीय पुरस्कार मिळाला.
- सर्वोत्कृष्ट अभिनेत्री: राणी मुखर्जी (‘मिसेज चटर्जी व्हर्सेस नॉर्वे’, हिंदी) – सागरिका चक्रवर्ती यांच्या खऱ्या कहाणीवर आधारित या चित्रपटातील तिच्या भावनाप्रधान अभिनयाने सर्वांना प्रभावित केले.
- सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेत्री: उर्वशी (‘उल्लोझुक्कु’, मल्याळम) आणि जानकी बोडीवाला (‘वश’, गुजराती) – दोघींनी आपल्या प्रभावी अभिनयाने पुरस्कार पटकावला.
- सर्वोत्कृष्ट सहाय्यक अभिनेता: विजयराघवन (‘पूकालम’, मल्याळम) आणि मुथुपेट्टई सोमू भास्कर (‘पार्किंग’, तमिळ) – त्यांच्या सहाय्यक भूमिकांनी कथेला नवे परिमाण दिले.
- सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक: सुदिप्तो सेन (‘द केरला स्टोरी’, हिंदी) – या वादग्रस्त चित्रपटाने दिग्दर्शन आणि सिनेमॅटोग्राफीचे पुरस्कार मिळवले.
- सर्वोत्कृष्ट मराठी चित्रपट: ‘श्यामची आई’ (दिग्दर्शक: सुजय डहाके) – साने गुरुजींच्या साहित्यावर आधारित या चित्रपटाने मराठी सिनेमाची शान वाढवली.
- सर्वोत्कृष्ट बालचित्रपट: ‘नाळ 2’ (मराठी) – मुलांच्या भावविश्वाला सादर करणारा हा चित्रपट प्रेक्षकांचा आवडता ठरला.
- सर्वोत्कृष्ट बालकलाकार: सुकृती बांदिरेड्डी (‘गांधी थatha चेट्टू’, तेलुगू), कबीर कंधरे (‘जिप्सी’, मराठी), त्रिशा ठोसर, श्रीनिवास पोकळे, आणि भार्गव (‘नाळ 2’, मराठी) – मराठी बालकलाकारांनी यंदा विशेष छाप पाडली.
- सर्वोत्कृष्ट डेब्यू दिग्दर्शक: आशीष भेंडे (‘आत्मपॅम्फलेट’, मराठी) – या चित्रपटाने नव्या दिग्दर्शकाची प्रतिभा दाखवली.
- सर्वोत्कृष्ट हिंदी चित्रपट: ‘कथल’ (दिग्दर्शक: यशोवर्धन मिश्रा) – सामाजिक मुद्द्यांवर आधारित हा चित्रपट प्रेक्षकांचा आवडता ठरला.
- सर्वोत्कृष्ट तेलुगू चित्रपट: ‘भागवंत केसरी’ (दिग्दर्शक: अनिल रविपुडी) – या चित्रपटाने तेलुगू सिनेमाची ताकद दाखवली.
- सर्वोत्कृष्ट तमिळ चित्रपट: ‘पार्किंग’ (दिग्दर्शक: रामकुमार बालकृष्णन) – तीन पुरस्कारांसह तमिळ सिनेमाचा गौरव.
- सर्वोत्कृष्ट मल्याळम चित्रपट: ‘उल्लोझुक्कु’ (दिग्दर्शक: क्रिस्टो टॉमी) – मल्याळम सिनेमाला मिळाला मान.
- सर्वोत्कृष्ट गुजराती चित्रपट: ‘वश’ (दिग्दर्शक: कृष्णदेव याज्ञिक) – गुजराती सिनेमाची नवी उंची.
- सर्वोत्कृष्ट बंगाली चित्रपट: ‘डीप फ्रीजर’ – बंगाली सिनेमाची कथा प्रभावी ठरली.
- सर्वोत्कृष्ट पंजाबी चित्रपट: ‘गॉडडे गॉडडे चा’ – पंजाबी सिनेमाला मिळाला सन्मान.
- सर्वोत्कृष्ट अ‍ॅक्शन डायरेक्शन: ‘हनूमान’ (तेलुगू) – नंदू आणि प्रुध्वी यांचे अ‍ॅक्शन दृश्ये अविस्मरणीय.
- सर्वोत्कृष्ट कोरिओग्राफी: वैभवी मर्चंट (‘धिंदोरा बाजा रे’, ‘रॉकी और रानी की प्रेम कहानी’, हिंदी) – नृत्यदिग्दर्शनाने सर्वांचे मन जिंकले.
- सर्वोत्कृष्ट म्युझिक दिग्दर्शन (गीते): जी. व्ही. प्रकाश (‘वाथी’, तमिळ) – त्यांच्या संगीताने प्रेक्षकांना मंत्रमुग्ध केले.
- सर्वोत्कृष्ट म्युझिक दिग्दर्शन (पार्श्वसंगीत): हर्षवर्धन रामेश्वर (‘अ‍ॅनिमल’, हिंदी) – पार्श्वसंगीताने कथेला नवे परिमाण दिले.
- सर्वोत्कृष्ट सिनेमॅटोग्राफी: प्रसन्नता मोहपात्रा (‘द केरला स्टोरी’, हिंदी) – दृश्यांनी कथेला जिवंत केले.
- सर्वोत्कृष्ट साऊंड डिझाइन: सचिन सुदर्शन आणि हरिहरन मुरलीधरन (‘अ‍ॅनिमल’, हिंदी) – ध्वनी संयोजनाने चित्रपटाचा प्रभाव वाढवला.
- सर्वोत्कृष्ट महिला पार्श्वगायिका: शिल्पा राव (‘चलेया’, ‘जवान’, हिंदी) – तिच्या आवाजाने गीताला जादू आणली.
- सर्वोत्कृष्ट पुरुष पार्श्वगायक: पीव्हीएन एस रोहित (‘प्रेमीस्थुन्ना’, ‘बेबी’, तेलुगू) – भावनाप्रधान गायनाने सर्वांचे मन जिंकले.
- सर्वोत्कृष्ट संपादन: ‘पूकालम’ (मल्याळम) – संपादनाने कथेची गती वाढवली.
- सर्वोत्कृष्ट प्रोडक्शन डिझाइन: मोहनदास (‘2018 – एव्हरीवन इज अ हिरो’, मल्याळम) – सेट डिझाइनने कथेला खरेपणा आणला.
- सर्वोत्कृष्ट डॉक्युमेंट्री: ‘गॉड वल्चर अँड ह्युमन’ – वास्तववादी कथनाने प्रभावित केले.
- सर्वोत्कृष्ट सांस्कृतिक चित्रपट: ‘टाइमलेस तमिळनाडू’ – सांस्कृतिक वारसा उलगडणारा चित्रपट.
- विशेष उल्लेख: एम. आर. राजकृष्णन (‘अ‍ॅनिमल’, हिंदी, री-रेकॉर्डिंग) – तांत्रिक योगदानाला सन्मान.
- सर्वोत्कृष्ट नॉन-फिचर फिल्म: ‘फ्लॉवरिंग मॅन’ (दिग्दर्शक: सौम्यजित घोष दस्तीदार) – स्वर्ण कमळ पुरस्कार.
- सर्वोत्कृष्ट दिग्दर्शक (नॉन-फिचर): पीयूष ठाकूर (‘द फर्स्ट फिल्म’, हिंदी) – नव्या दृष्टिकोनाला मान.
- सर्वोत्कृष्ट फिल्म समीक्षक: उत्पल दत्त – सिनेमाविषयीच्या लेखनाला सन्मान.
मराठी सिनेमाची कमाल
मराठी चित्रपटांनी यंदा विशेष यश मिळवले. ‘श्यामची आई’ने साने गुरुजींच्या साहित्याला सिनेमाच्या माध्यमातून नव्याने जिवंत केले, तर ‘नाळ 2’ने बालचित्रपट श्रेणीत बाजी मारली. ‘आत्मपॅम्फलेट’ने नवोदित दिग्दर्शक आशीष भेंडेच्या प्रतिभेचा ठसा उमटवला.
