Jan Dhan Account Re-KYC: रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) ने प्रधानमंत्री जन धन योजने (PMJDY) अंतर्गत उघडलेल्या खात्यांसाठी री-केवायसी (Know Your Customer) अपडेट करण्याची महत्त्वपूर्ण घोषणा केली आहे. 30 सप्टेंबर 2025 ही जन धन खात्यांचे री-केवायसी पूर्ण करण्याची अंतिम तारीख आहे. जर तुमचे जन धन खाते 2014 किंवा 2015 मध्ये उघडले असेल, तर ते आता री-केवायसीसाठी पात्र आहे, कारण योजनेच्या नियमांनुसार खाते उघडल्यानंतर 10 वर्षांनी केवायसी अपडेट करणे बंधनकारक आहे. यासाठी सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका 1 जुलै ते 30 सप्टेंबर 2025 पर्यंत ग्रामपंचायत स्तरावर री-केवायसी शिबिरे आयोजित करत आहेत.
प्रधानमंत्री जन धन योजनेचा प्रवास
ऑगस्ट 2014 मध्ये सुरू झालेली जन धन योजना ही आर्थिक समावेशनासाठी एक क्रांतिकारी पाऊल ठरली आहे. या योजनेचा उद्देश प्रत्येक भारतीय कुटुंबाला बँकिंग सेवांशी जोडणे हा होता, विशेषतः कमी उत्पन्न गटातील लोकांना, ज्यांच्याकडे यापूर्वी बँक खाते नव्हते. आजपर्यंत या योजनेअंतर्गत 55.9 कोटींहून अधिक खाती उघडली गेली आहेत. ही खाती शून्य शिल्लक सुविधेसह येतात, तसेच व्याज, रुपये डेबिट कार्ड, 2 लाख रुपयांचा अपघात विमा आणि 10,000 रुपयांपर्यंतच्या ओव्हरड्राफ्ट सुविधेचा लाभ देतात.
री-केवायसी का आवश्यक आहे?
री-केवायसी ही एक साधी प्रक्रिया आहे, ज्याद्वारे खातेदार आपली वैयक्तिक माहिती (जसे की पत्ता, मोबाइल नंबर) आणि ओळखपत्र बँकेत अपडेट करतात. यामुळे खाते सुरक्षित राहते आणि मनी लॉन्डरिंगसारख्या बेकायदेशीर गोष्टींना आळा बसतो. जर री-केवायसी वेळेत पूर्ण झाले नाही, तर खाते तात्पुरते बंद होऊ शकते, ज्यामुळे सरकारी अनुदान, पैसे काढणे किंवा हस्तांतर यासारख्या सुविधा थांबू शकतात.
री-केवायसी शिबिरांचे आयोजन
सार्वजनिक क्षेत्रातील बँका ग्रामीण आणि दुर्गम भागातील खातेदारांना सुविधा देण्यासाठी 1 जुलै ते 30 सप्टेंबर 2025 दरम्यान ग्रामपंचायत स्तरावर शिबिरे आयोजित करत आहेत. या शिबिरांमध्ये खातेदारांना री-केवायसी पूर्ण करण्याची संधी मिळेल, तसेच खालील सेवा उपलब्ध असतील:
- मायक्रो-विमा आणि पेन्शन योजना: खातेदारांना प्रधानमंत्री सुरक्षा विमा योजना (PMSBY), प्रधानमंत्री जीवन ज्योती विमा योजना (PMJJBY) आणि अटल पेन्शन योजना (APY) मध्ये नोंदणी करता येईल.
- तक्रार निवारण: बँकिंग सेवांशी संबंधित समस्यांचे निराकरण केले जाईल.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी 2 ऑगस्ट 2025 रोजी सांगितले की, “जन धन योजने अंतर्गत 55 कोटी खाती उघडली गेली असून, लाखो लोकांनी री-केवायसी पूर्ण केले आहे.” त्यांनी खातेदारांना लवकरात लवकर री-केवायसी पूर्ण करण्याचे आवाहन केले आहे.
री-केवायसी ऑनलाइन कसे कराल?
- तुमच्या बँकेच्या नेट बँकिंग पोर्टलवर जा.
- प्रोफाइल किंवा खाते तपशील विभागात जा.
- ‘अपडेट केवायसी’ पर्याय निवडा.
- आवश्यक माहिती भरा, जसे की नाव, पत्ता, मोबाइल नंबर.
- ओळखपत्र आणि पत्त्याचा पुरावा (उदा., आधार कार्ड, पॅन कार्ड, मतदार ओळखपत्र) अपलोड करा.
- नोंदणीकृत मोबाइल नंबरवर प्राप्त झालेला OTP टाका आणि सबमिट करा.
ऑफलाइन री-केवायसी कसे कराल?
- जवळच्या बँक शाखेत किंवा ग्रामपंचायत शिबिरात जा.
- आधार कार्ड, पॅन कार्ड, मतदार ओळखपत्र किंवा इतर ओळखपत्र आणि पत्त्याचा पुरावा सोबत घ्या.
- बँकेत उपलब्ध केवायसी फॉर्म भरा.
- एक पासपोर्ट आकाराचा फोटो द्या (आवश्यक असल्यास).
- बँक कर्मचारी तुमच्या कागदपत्रांची पडताळणी करतील आणि री-केवायसी पूर्ण करतील.
