India Shot Down Pakistani Fighter Jets: भारतीय हवाई दलाचे प्रमुख एअर चीफ मार्शल अमर प्रीत सिंग यांनी शनिवारी 9 ऑगस्ट 2025 ऑपरेशन सिंदूरच्या यशस्वी कारवाईबाबत मोठा खुलासा केला. 7 मे 2025 रोजी सुरू झालेल्या या ऑपरेशनदरम्यान भारतीय हवाई दलाने IAF पाकिस्तानचे पाच फायटर जेट्स आणि एक मोठे गुप्तचर किंवा AEW&C Airborne Early Warning and Control System विमान 300 किमी अंतरावरून पाडले. ही कारवाई भारताने 22 एप्रिल 2025 रोजी पहलगाम येथील दहशतवादी हल्ल्याला प्रत्युत्तर म्हणून केली, ज्यामध्ये 26 नागरिकांचा मृत्यू झाला होता. हवाई दलाच्या इतिहासातील ही सर्वात मोठी पृष्ठभाग-ते-हवा surface-to-air हल्ल्याची कारवाई ठरली आहे.
ऑपरेशन सिंदूरची वैशिष्ट्ये
ऑपरेशन सिंदूर हे पहलगाम दहशतवादी हल्ल्याला भारताचे ठोस आणि नियोजित प्रत्युत्तर होते. बेंगळुरू येथील 16व्या एअर चीफ मार्शल एल. एम. कात्रे स्मृती व्याख्यानात बोलताना सिंग यांनी सांगितले की, या ऑपरेशनमध्ये भारताने जैश-ए-मोहम्मदच्या बहावलपूर मुख्यालयासह पाकिस्तान आणि पाकिस्तान व्यापलेल्या काश्मीरमधील (PoK) नऊ दहशतवादी तळ उद्ध्वस्त केले. याशिवाय, शाहबाज जैकबाबाद हवाई तळावरील F-16 हँगरचा निम्मा भाग नष्ट झाला, तसेच मुरिद आणि चक्लाला येथील कमांड अँड कंट्रोल सेंटर्स आणि सहा रडार युनिट्सवर हल्ले झाले. “या हल्ल्यांमध्ये आसपासच्या इमारतींना किमान नुकसान झाले, हे आमच्या अचूकतेचे द्योतक आहे,” असे सिंग यांनी उपग्रह छायाचित्रे दाखवत सांगितले.
S-400 ची निर्णायक भूमिका
या ऑपरेशनमध्ये भारताच्या S-400 हवाई संरक्षण यंत्रणेने महत्त्वाची भूमिका बजावली. रशियाकडून नुकतीच खरेदी केलेली ही यंत्रणा पाकिस्तानी विमानांना आणि ड्रोनना भारताच्या हवाई संरक्षण यंत्रणेत प्रवेश करण्यापासून रोखण्यात यशस्वी ठरली. “S-400 मुळे पाकिस्तानला त्यांचे लांब पल्ल्याचे ग्लाइड बॉम्ब वापरता आले नाहीत. ही यंत्रणा खरोखरच गेम-चेंजर ठरली,” असे सिंग यांनी नमूद केले. यामुळे 300 किमी अंतरावरून एक मोठे गुप्तचर विमान पाडण्यात यश मिळाले, जे हवाई युद्धातील एक ऐतिहासिक कामगिरी आहे.
ऑपरेशनची रणनीती आणि यश
ऑपरेशन सिंदूरमध्ये भारतीय हवाई दलाने ब्रह्मोस क्रूझ क्षेपणास्त्रे, लॉइटरिंग म्युनिशन्स, प्रगत ड्रोन आणि इलेक्ट्रॉनिक युद्ध साधनांचा वापर केला. यामुळे नऊ दहशतवादी तळांवर 100 हून अधिक दहशतवाद्यांचा खात्मा झाला. याशिवाय, पाकिस्तानच्या भोलारी, रहीम यार खान आणि सुक्कूर हवाई तळांवर अचूक हल्ले करण्यात आले. “आम्ही फक्त दहशतवादी तळांवरच नव्हे, तर पाकिस्तानच्या लष्करी तळांवरही हल्ले केले, ज्यामुळे त्यांचे हवाई सामर्थ्य कमकुवत झाले,” असे सिंग यांनी सांगितले. या कारवाईत सैन्य आणि नौदल यांचेही समन्वित सहकार्य लाभले.
सर्गोधा हल्ल्याचे स्वप्न पूर्ण
एअर चीफ मार्शल सिंग यांनी हलक्या-फुलक्या शैलीत सांगितले की, सर्गोधा हवाई तळावर हल्ला करण्याचे भारतीय हवाई दलाचे जुने स्वप्न या ऑपरेशनमुळे पूर्ण झाले. “आम्ही लहानपणापासून सर्गोधा हल्ल्याचे स्वप्न पाहत होतो. निवृत्तीपूर्वी मला ही संधी मिळाली,” असे ते म्हणाले. सर्गोधा हा पाकिस्तानच्या प्रमुख हवाई तळांपैकी एक आहे, आणि त्यावर यशस्वी हल्ला करणे ही मोठी कामगिरी मानली जाते.
