Aadhaar face authentication banking ippb india: इंडिया पोस्ट पेमेंट्स बँक (आयपीपीबी) ने देशभरात आधार-आधारित चेहरा ओळख (फेस ऑथेंटिकेशन) सुविधेची सुरुवात केली आहे. या नाविन्यपूर्ण सुविधेमुळे डिजिटल बँकिंग अधिक सुरक्षित, सुलभ आणि सर्वसमावेशक बनले आहे. विशेषतः ज्येष्ठ नागरिक, अपंग व्यक्ती आणि बोटांचे ठसे स्पष्ट नसलेल्या व्यक्तींसाठी ही सुविधा अत्यंत उपयुक्त ठरणार आहे. ही सुविधा युनिक आयडेंटिफिकेशन अथॉरिटी ऑफ इंडिया (यूआयडीएआय) च्या मार्गदर्शनाखाली विकसित करण्यात आली असून, यामुळे बँकिंग व्यवहारासाठी बोटांचे ठसे किंवा ओटीपीची गरज भासणार नाही.
आयपीपीबीचे व्यवस्थापकीय संचालक आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी आर. विश्वेश्वरन यांनी या सुविधेच्या उद्घाटनप्रसंगी सांगितले, “आयपीपीबीमध्ये आम्ही केवळ बँकिंग सुलभ करत नाही, तर ती सन्मानजनक असावी यावरही भर देतो. आधार-आधारित चेहरा ओळख तंत्रज्ञानामुळे बोटांचे ठसे किंवा ओटीपीच्या मर्यादांमुळे कोणताही ग्राहक मागे राहणार नाही. ही केवळ तांत्रिक सुविधा नाही, तर आर्थिक समावेशनाला नव्या उंचीवर नेण्याचा आमचा प्रयत्न आहे.”
या सुविधेचा सर्वात मोठा फायदा म्हणजे ग्राहकांना आता बँकिंग व्यवहारासाठी केवळ चेहरा ओळख तंत्रज्ञानाद्वारे ओळख पटवता येईल. यामुळे बँक खाते उघडणे, शिल्लक तपासणे, निधी हस्तांतरण, आणि बिल पेमेंट यांसारख्या सेवा अधिक सुलभ होतील. विशेषतः ज्या व्यक्तींचे बोटांचे ठसे स्पष्ट नाहीत किंवा ज्यांना ओटीपी आधारित व्यवहारात अडचणी येतात, त्यांच्यासाठी ही सुविधा वरदान ठरेल. याशिवाय, साथीच्या आजारासारख्या आरोग्य आणीबाणीच्या काळात, जिथे शारीरिक संपर्क टाळणे आवश्यक आहे, तिथे ही संपर्करहित सुविधा सुरक्षित बँकिंगचा अनुभव देईल.
आयपीपीबी ही डाक विभागांतर्गत कार्यरत असलेली आणि भारत सरकारच्या पूर्ण मालकीची बँक आहे. देशभरातील १.६५ लाख डाकघरांचे आणि ३ लाख डाक कर्मचाऱ्यांचे जाळे वापरून ही बँक बँकिंग सेवा प्रदान करते. या नव्या सुविधेमुळे आयपीपीबीने आपली “आपका बँक, आपके द्वार” ही ब्रीदवाक्य प्रत्यक्षात आणण्याचा प्रयत्न केला आहे. ही सुविधा डिजिटल इंडिया आणि आर्थिक समावेशनाच्या उद्दिष्टांशी सुसंगत आहे.
या सुविधेचा वापर करून ग्राहक डाकघरांच्या नेटवर्कद्वारे बँकिंग सेवांचा लाभ घेऊ शकतात. ग्राहक १५५२९९ किंवा ०३३-२२०२९००० या हेल्पलाइनवर संपर्क साधून, स्थानिक टपाल कर्मचारी किंवा ग्रामीण डाक सेवक यांच्यामार्फत सेवा मागवू शकतात. या सेवेचा वेळ सकाळी ११ ते दुपारी ४ या दरम्यान आहे, आणि मागणीनंतर २ ते १० दिवसांत सेवा पुरवली जाते. सध्या, घरपोच बँकिंग सेवेसाठी कोणतेही शुल्क आकारले जात नाही, तसेच नवीन खाते उघडण्यासाठीही कोणतेही शुल्क नाही.
आयपीपीबीच्या या उपक्रमाला डिजिटल पेमेंट आणि आर्थिक समावेशनाच्या क्षेत्रात उल्लेखनीय योगदानासाठी ‘डिजिटल पेमेंट्स अवॉर्ड २०२४-२५’ देऊन गौरवण्यात आले आहे. ही सुविधा केवळ तंत्रज्ञानाचा वापर करून बँकिंग सुलभ करत नाही, तर समानता, प्रवेश आणि सशक्तीकरण या मूल्यांना बळकटी देते. यामुळे विशेषतः ग्रामीण भागातील आणि कमी तंत्रज्ञान जाणकार असलेल्या नागरिकांना बँकिंग सेवा सहज उपलब्ध होणार आहेत.
