Son Leaves his Home after Marriage: भारत हा विविध संस्कृती आणि परंपरांचा देश आहे. येथील प्रत्येक गाव, प्रत्येक प्रांतात काही ना काही अनोख्या प्रथा पाहायला मिळतात. उत्तर प्रदेशच्या कौशांबी जिल्ह्यातील करारी या छोट्याशा गावात अशीच एक अनोखी प्रथा शेकडो वर्षांपासून पाळली जाते, जी ऐकून तुम्हालाही आश्चर्याचा धक्का बसेल. या गावात मुलींच्या लग्नानंतर पती आपल्या घरी जात नाही, तर तो पत्नीच्या घरी म्हणजेच सासरी कायमचा राहायला येतो. ही आहे करारी गावातील ‘घरजावई’ प्रथा, जिथे प्रत्येक विवाहित कुटुंबात पती घरजावई म्हणून राहतो.
करारी गावातील घरजावई प्रथा
करारी गावात मुलींच्या लग्नासाठी एकच अट आहे: नवरा हा घरजावई होण्यास तयार असावा. लग्नानंतर तो आपले घर, गाव आणि कुटुंब सोडून पत्नीच्या घरी कायमस्वरूपी राहायला येतो. स्थानिकांच्या माहितीनुसार, गावात सध्या 50 ते 60 घरजावई आहेत, आणि ही प्रथा गेल्या अनेक पिढ्यांपासून चालत आली आहे. या गावातील प्रत्येक कुटुंबात, जिथे मुलीचे लग्न झाले आहे, तिथे पती हा घरजावई म्हणूनच आढळतो.
प्रथेची सुरुवात
या प्रथेची सुरुवात शेकडो वर्षांपूर्वी झाली. पूर्वीच्या काळात सासरच्या मंडळींकडून महिलांवर अत्याचार होत असत, त्यांचा छळ होत असे. या अत्याचारांपासून गावातील मुलींचे रक्षण व्हावे, या उद्देशाने करारी गावकऱ्यांनी ही प्रथा सुरू केली. यामुळे मुलींना सासरी जाऊन अत्याचार सहन करण्याची वेळ येत नाही, आणि त्या आपल्या माहेरीच सुरक्षित राहतात. आजही ही प्रथा तितक्याच काटेकोरपणे पाळली जाते.
प्रथेचे वैशिष्ट्य आणि सामाजिक परिणाम
करारी गावातील ही प्रथा केवळ लग्नाच्या अटीपुरती मर्यादित नाही, तर ती गावाच्या सामाजिक रचनेतही महत्त्वाची भूमिका बजावते. येथील मुलींच्या कुटुंबियांना लग्नासाठी असा जोडीदार शोधावा लागतो, जो गावात येऊन घरजावई म्हणून राहण्यास तयार असेल. यामुळे गावातील मुलींच्या शिक्षणाला आणि सक्षमीकरणाला प्रोत्साहन मिळते. केंद्र सरकारच्या ‘बेटी बचाओ, बेटी पढाओ’ योजनेच्या पार्श्वभूमीवर, करारी गावातील ही प्रथा मुलींच्या सुरक्षिततेसाठी आणि स्वातंत्र्यासाठी एक अनोखा दृष्टिकोन दर्शवते.
स्थानिकांचे मत
करारी गावातील रहिवाशांच्या मते, ही प्रथा त्यांच्या संस्कृतीचा अविभाज्य भाग आहे. गावात जवळपास 50 ते 60 घरांमध्ये घरजावई राहतात, आणि यामुळे गावाची एक वेगळी ओळख निर्माण झाली आहे. स्थानिकांचा असा विश्वास आहे की, ही प्रथा मुलींच्या हितासाठी आहे आणि गावाची सामाजिक एकता टिकवून ठेवण्यास मदत करते.
करारी गावाची ओळख
कौशांबी जिल्ह्यातील मंझनपूरपासून जवळपास 55 किलोमीटर अंतरावर यमुना नदीच्या उत्तर किनाऱ्यावर करारी गाव वसले आहे. हे गाव ऐतिहासिकदृष्ट्याही महत्त्वाचे आहे, कारण प्राचीन काळात कौशांबी ही छेदी-वत्स जनपदाची राजधानी होती. आजही हे गाव आपल्या अनोख्या प्रथेमुळे देशभरात चर्चेत आहे.