PM Kisan 20th Installment: पंतप्रधान किसान सन्मान निधी (PM-KISAN) योजनेच्या 20व्या हप्त्याची देशभरातील शेतकरी आतुरतेने वाट पाहत आहेत. या योजनेअंतर्गत पात्र शेतकऱ्यांना दरवर्षी ₹6000 ची आर्थिक मदत तीन हप्त्यांमध्ये (प्रत्येकी ₹2000) थेट आधार-लिंक्ड बँक खात्यात जमा केली जाते. 19वा हप्ता 24 फेब्रुवारी 2025 रोजी बिहारच्या भागलपूर येथे पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या हस्ते वितरित झाला, ज्यामध्ये 9.7 कोटी शेतकऱ्यांना ₹21,800 कोटी जमा झाले. आता 20व्या हप्त्याची प्रतिक्षा आहे, जो ऑगस्ट 2025 च्या पहिल्या आठवड्यात (1-7 ऑगस्ट) जमा होण्याची शक्यता आहे, परंतु अधिकृत तारीख pmkisan.gov.in वर अद्याप जाहीर झालेली नाही.
योजनेची वैशिष्ट्ये
2019 मध्ये सुरू झालेली PM-KISAN योजना लहान आणि सीमांत शेतकऱ्यांना आर्थिक आधार देते. खते, बियाणे, आणि शेतीच्या गरजा पूर्ण करण्यासाठी ही मदत उपयुक्त आहे. आतापर्यंत 9.7 कोटी शेतकऱ्यांनी याचा लाभ घेतला असून, ₹2.9 लाख कोटींचे वितरण झाले आहे. महाराष्ट्रात 92.3 लाख लाभार्थी असून, 20व्या हप्त्यासाठी 89.8 लाख शेतकऱ्यांना लाभ मिळण्याची अपेक्षा आहे.
20व्या हप्त्याला विलंब का?
20व्या हप्त्याला e-KYC पडताळणी, बँक खाते तपशीलांचे चुकीचे अपडेट्स, आधार-पॅन लिंकिंग, आणि प्रशासकीय समस्यांमुळे विलंब झाला आहे. यापूर्वी एप्रिल-ऑगस्ट हप्ता जून किंवा जुलैमध्ये येत असे, परंतु यंदा ऑगस्टपर्यंत विलंब झाला आहे, जो योजनेच्या इतिहासातील सर्वात उशीर आहे.पात्रता निकष
- भारतीय नागरिक आणि शेतीसाठी जमीन असलेले शेतकरी.
- आधार-लिंक्ड बँक खाते आणि e-KYC पूर्ण असणे अनिवार्य.
- आयकर भरणारे, सरकारी कर्मचारी, मासिक ₹10,000 पेक्षा जास्त पेन्शनधारक, किंवा इतर सरकारी योजनांचे लाभार्थी अपात्र.
- जमीनधारणा 2 हेक्टरपर्यंत मर्यादित.
शेतकरी ओळख क्रमांक
महाराष्ट्र सरकारने अग्रिस्टक प्रकल्पांतर्गत शेतकरी ओळख क्रमांक (Farmer ID) इतर कृषी योजनांसाठी बंधनकारक केला आहे. तथापि, PM-KISAN च्या 20व्या हप्त्यासाठी हा क्रमांक ऐच्छिक आहे. शेतकऱ्यांना फक्त आधार-लिंक्ड बँक खाते आणि e-KYC आवश्यक आहे.
e-KYC प्रक्रिया
20व्या हप्त्याचा लाभ घेण्यासाठी e-KYC अनिवार्य आहे:
- pmkisan.gov.in वर जा आणि ‘e-KYC’ पर्याय निवडा.
- आधार क्रमांक टाका, OTP पडताळणी करा.
- बायोमेट्रिक पडताळणीसाठी कॉमन सर्व्हिस सेंटर (CSC) ला भेट द्या.
e-KYC पूर्ण न केल्यास हप्ता थांबवला जाऊ शकतो.
लाभार्थी स्टेटस तपासा
- pmkisan.gov.in वर ‘Know Your Status’ पर्याय निवडा.
- नोंदणी क्रमांक, मोबाइल नंबर, आणि कॅप्चा टाका.
- OTP टाकून स्टेटस तपासा.
नोंदणी क्रमांक विसरल्यास, ‘Know Your Registration Number’ पर्यायाद्वारे आधार आणि मोबाइल नंबरने तो मिळवता येईल.